چشم انسان این خاصیت را دارد که بعد از دیدن یک تصویر آن را به مدتی کمتر از یک ثانیه در خود حفظ کند . حال اگر در مدت زمان بسیار کوتاه ، تصویر را از جلوی چشم برداریم و تصویر دیگری به جای آن قرار بدهیم ، در حالی که تصویر دوم ، همان تصویر اول با کمی تغییر باشد ، حرکت بوجود می آید . هنگامی که بر پرده سینما نگاه می کنید چیزی که در حقیقت می بینید یک تصویر دارای حرکت نیست ، بلکه یک سری تصاویر ایستاست که هرکدام با دیگری آن چنان که گفتیم ، کمی فرق دارد ، و بدنبال هم با چنان سرعتی به نمایش در می آیند (24 فریم در ثانیه) که چشم شما را فریب داده و حرکت را مشاهده می کنید .

فرق اساسی بین فیلمسازی انیمیشن با فیلمسازی زنده یا بهتر بگوییم فیلمسازی حرکات زنده ، این است که دوربین فیلمبرداری حرکات زنده ، در زمان واقعی حرکات یک موقعیت را ضبط میکند و به طور اتوماتیک این حرکات را بصورت تصاویر ایستای جدا از یکدیگر بر روی فیلم ثبت می کند و بعد بوسیله ی دستگاه پخش فیلم با سرعت 24 فریم در ثانیه ، بر روی پرده ی سینما افکنده می شود اما برای انیماتوری که فیلم انیمیشن می سازد ، چیزی برای فیلمبرداری وجود ندارد جز صحنه ای که ابداع و ساخته و جلوی دوربین قرار داده است . برای ابداع صحنه از نقاشی ها ، مدل ها ، عروسک ها یا تصاویر کامپیوتری که این روزها به وفور از آن استفاده می شود ، استفاده می شود .
در فیلمبرداری زنده چیزی بین یک فریم و فریم دیگر وجود ندارد در حالی که در فاصله ی بین هر فریم با فریم دیگر ، در فیلمبرداری انیمیشن ، یک سری حرکات در ارتباط با یکدیگر ، بصورت نقاشی شده یا حرکت دادن عروسک یا یک شئ سه بعدی ، در جلو دوربین ارائه می شود ، که اگر بدرستی انجام شود در هنگام نمایش برای تماشاگران قابل فهم خواهد بود.
در فیلمبرداری انیمیشن علاوه بر شخصیت های فیلم و محل ها (locations) و دکورها که طراحی و ساخته می شوند ، باید تصمیم گرفته شود چه حرکتی در صحنه صورت گرفته و نوع نما چه باشد . باید تصمیم گرفته شود نمای نزدیک یا نمای دور مورد نیاز است . در این صورت انیمیشن یک وسیله ی ارتباط جمعی است که که بشدت با خلاقیت و ابداع سروکار دارد و بخاطر مراحل وقت گیری که دارد ، کار سنگینی بوده و به انیماتور ماهری نیاز دارد که دارای بینش و صبر و حوصله ی زیاد و اعتماد قوی به فیلمی که میسازد ، باشد .
انیمیشن ها کاربرد های گوناگونی دارند، از قبیل: تیزر های تبلیغاتی، برنامه های علمی آموزشی، جلوه های ویژه یا انیمیشن ترکیب شده با فیلم، ساخت انیمیشن برای سرگرمی کودکان و نوجوانان، ساخت محیط های شبیه سازی شدهﻯ واقعی، ساخت بازی های کامپیوتری و...

موضوع انیمیشن از دیرباز مطرح بوده است. فکر ساخت انیمیشن از زمانی مطرح شد که در زمان های گذشته کسانی که به ساخت فیلم های سینمایی و تلویزیونی مشغول بودند به فکر افتادند که چرا فقط از جهان پیرامون خود فیلم تهیه کنند؟ چرا جهان گسترده و بی نهایتِ ذهن و تصورات خود را به نمایش نکشند؟ به همین علت آنان به این فکر افتادند تا با در کنار هم گذاشتن نقاشی های متعدد، تصاویر متحرک بسازند که این نحوهﻯ ساخت فیلم را " انیمیشن " نامیدند. به مرور زمان این انیمیشن ها از کوتاهی و خشک بودن حرکات ومحیط در آمد. شرکت های بزرگ و سرمایه داران بسیاری در مورد انیمیشن تلاش کردند و حاصل تلاش آنها بی نتیجه نبود زیرا سود زیادی عایدشان شد.
به مرور زمان انیمیشن های دوبعدی وارد کامپیوتر شد و بر زیبایی و جذابیت خود افزود، مثلا ً انیمیشن های ساخته شده از کیفیت رنگ بالاتری نسبت به انیمیشن های قبلی داشت و بسیاری از قابلیتهای دیگری نیز داشت. بعد از آن انیمیشن های کامپیوتری سه بعدی (3D) وارد بازار شد. ولی کسی زیاد به سراغ آنها نمی رفت زیرا یادگیری آنها سخت بود و کمتر کسی بود که برای انیمیشن سرمایه گزاری می کرد. البته کسانی هم به سراغ آنها رفتند و انیمیشن های کوتاهی ساختند، ولی کسی آن انیمیشن ها را جدی نگرفت.
اما این بی توجهی ها بعد از ساخت اولین انیمیشن بلند و زیبا با نام" داستان اسباب بازی 1 " (Toy Story 1) به پایان رسید. بعد از ساخت این انیمیشن شرکت های بزرگ انیمیشن سازی دوبعدی همچون والت دیزنی با آن مخالفت کردند، ولی دیدند که مخالفت آنها فایده ای ندارد و چون بسیاری از مردم جذب انیمیشن های سه بعدی شده اند. به همین علت شرکت والت دیزنی و دیگر شرکت های مخالف کم کم به طرف انیمیشن های سه بعدی کامپیوتری کشیده شدند.
شرکت والت دیزنی چون نمی خواست این کار به یک باره انجام شود ، دست به کاری ابتکاری زد و روشی نوین را پدید آورد که این روش ساخت انیمیشن بسیار موثر بوده وهست. این روش این گونه بود که این شرکت به جای این که انیمیشن های سه بعدی بسازد، به گونه ای هنرمندانه انیمیشن های سه بعدی را با انیمیشن های دوبعدی تلفیق می کرد و محصولی زیبا را ارائه میداد که بعدها شرکت های دیگر از این کار الگو گرفتند.
بعد از مدتی شرکت والت دیزنی انیمیشن های زیبای سه بعدی کامل را به بازار عرضه کرد و در حال حاضر یکی از شرکت های بزرگ انیمیشن سازی سه بعدی در جهان به حساب می آید. در حال حاضر انیمیشن های سه بعدی و انیمیشن های تلفیقی طرفداران بسیاری پیدا کره است که شاید شما هم یکی از طرفداران این گونه انیمیشن ها باشید.

قالب های مختلف انیمیشن

انيميشن دو بعدی

انيميشن سه بعدی ( اجسام يا عروسکها و...)
تکنيک های تلفيقی ( زنده انيميشن و ....)
انيميشن کامپيوتری




شيوه های مختلف ساخت انيميشن:

- انيميشن روی طلق (Cell Animation) :

روشی است که در آن طراحي ها روی طلق اجرا و رنگ آميزی شده و سپس روی زمينه يا " بک گراند" قرار می گيرند و معمولا دو فريم از هر تصوير فيلمبرداری می شود. تعداد فريم های برای هر تصوير متناسب با موضوع و نوع حرکت ، قابل تغيير است . برای مثال از فيلم های والت ديزنی (آدم برفی) را می توان نام برد.


- انيميشن روی کاغذ (Paper Animation) :
در اين روش به دليل عدم استفاده از طلق ، زمينه ها ساده تر انتخاب شده و تمامی اجزای صحنه برای هر نقاشی مجددا کشيده می شود. از ويژگيهای مهم اين روش يکی مواج بودن تصاوير و ديگر ، سادگی پس زمينه است. ابزاری که در اين روش به کار می رود ، می تواند مدادهای مختلف ، راپيد ، قلم فرانسه ، پاستل ، آبرنگ ، رنگ روغن و يا هر وسيله تازه ديگری باشد . مثال: فيلم تداعی ساخته نورالدين زرين کلک.


- انيميشن بدون دوربين (Animation Without Camera) :
يکی از ساده ترين و ارزان ترين راه های ساخت فيلم انيميشن شايد همين روش باشد. زيرا می توان با استفاده از نوار فيلم خام يا نور خورده ، بدون استفاده از دوربين و مراحل لابراتوری، فيلم ساخت.
اگر فيلم خام را ظاهر کنيم و يا فيلم های قديمی و مستعمل را با مقداری آب ژاول شستشو دهيم ، نوار شفا فی به دست می آيد که می توانيم با ابزار مختلفی مثل مداد چرب، مرکب، رنگ روغن و يا وسايل ديگری ، روی هرفريم آن پی درپی طراحی کنيم که حاصل آن ، فيلم انيميشن است، همچنين با ايجاد خراش روی فيلم می توان انيميشن های خالص، زيبا و موثری را خلق کرد. برای اجرای اين روش از فيلم 16 ميليمتری می توان استفاده کرد ، ولی بهتر است برای تسهيل کار و گرفتن نتيجه بهتر از کادرهای بزرگتری مثل 35 ميليمتری و يا حتی 70 ميليمتری استفاده شود.بهترين نمونه روش خراش روی فيلم، کار خانم "کارولين ليف" ( آنسی91 ) "Annecy91" را به خود اختصاص داد. همچنين می توان " مک لارن" (Mc Laran) را که سالهای بسياری از عمرش را صرف تجربه اين روش نمود و دستاوردهای با ارزشی را خلق کرد، به عنوان ابداع کننده و توسعه دهنده اين روش دانست.


- کات اوت يا انيميشن با بريده مقوا (Cut Out) :

پرسوناژ با بريده مقوا ساخته و مفصل گذاری می شود و گاه به صورت کولاژ (Collage) یعنی با بريده مواد ديگری مانند پارچه، نخهای مختلف، کاموا، کاغذهای گوناگون روزنامه و يا عکس شکل می گيرد و زير دوربين، کادر به کادر حرکت داده و فيلمبرداری می شود. لی لی حوضک ساخته وجيه الله فرد مقدم، ازنمونه های خوب اين روش به شمار می رود. اين تکنيک به صورت کات اوت سايه ای (Silhouette Animation) نيز اجرا می شود، با اين ترتيب که اشکال لازم را از مقوای سياه می سازند و از پشت به آن نور می تابانند. در اين صورت بيننده می تواند تصوير را به صورت سايه های بسيار مشخص که حرکت می کنند ، ببيند.


- انيميشن سه بعدی(3Dimensional Animation) :
اين تکنيک با فيلمبرداری تک فريم از پرسوناژهای عروسکی يا هر پرسوناژ سه بعدی ديگر اجرا می شود. يعنی از هرحرکت عروسکهايی که مفصلهای فرم پذيری دارند ، يک يا دو فريم فيلم گرفته می شود. اين تکنيک گاهی نيز با احجام و اشيايي مانند ميخ و چکش، چراغ مطالعه، مهره های شطرنج و يا هر شي سه بعدی ديگری اجرا می شود. " کليميشن" (Claymation) نيز کار سه بعدی ديگری است. در گذشته پرسوناژها و برخی از عناصر پس زمينه با گل ساخته و سپس حرکت داده می شدند. ولی امروزه با استفاده از خمير مجمسه سازی و موم يا مواد مشابه ديگری ساخته و حرکت داده می شوند.


- انيميشن با عکس ( Photo Animation) :
ازسوژه در حال حرکت، عکسهای پی در پی گرفته می شود و با انتخابی از آنها و تغييرات ديگر، دور عکسها بريده شده و سپس روی پس زمينه، که ممکن است عکس يا نقاشی باشد، قرار مي گيرند و فيلمبرداری می شوند. گاه ممکن است به جای عکس، از فتوکپی استفاده شود. اين شيوه نيز به علت تغييراتی که در عکس به وجود می آيد ، جذابيتی ويژه پيدا می کند، که می توان با استفاده از مداد رنگی يا پاستل جلوه های گرافيکی ويژه ای را خلق نمود، همچنين از فتوکپی رنگی هم می توان استفاده کرد.


- پيکسيليشن ( جن نمايی و يا زنده نمايی) (Pixilation) :
در اين روش ، پرسوناژ زنده، بازيگر نقش اصلی است و مقاطعی از حرکت پرسوناژ انتخاب شده و چند کادر فيلمبرداری می شود. حاصل، حرکت منقطع بازيگر است که با سرعتهای متفاوت و متناسب موضوع فيلم ، حالتی تازه و بديع را ا لقا می کند. به عنوان نمونه می توان فيلم سياه و سفيد، ساخته سهراب شهيد ثالث را نام برد.


- پين اسکرين ( تخته سنجاق ) (Pin Screen) :

برای اجرای اين تکنيک، هزاران سوزن در يک صفحه جاسازی شده و با تغيير ارتفاع اين سوزنها و نيز نور پردازی از يک زاويه بخصوص، تصاويری به وجود می آيد که حاصل انعکاس نور بر مقطع سوزنها می باشد. در اين روش انيماتورها در پشت و جلو صفحه عمودی (pin Screen) قرار می گيرند و سوزنها را به حرکت در می آورند. برای مثال می توان به فيلم زيبايی ناب، کار مشترک الکساندر الکسيف (Alexander Alexeieff) و کلر پارکر (Claire Parker) ، که ابداع کننده اين تکنيک بوده اند، اشاره نمود.

- انيميشن زير دوربين (Under Camera Animation) :

در اين روش يک صفحه شيشه ای را که از زير نور پردازی شده، انتخاب می کنند ، و روی آن اجسام ريزی مثل ماسه، خرده های چوب، خرده های چای، منجوق و يا مواد ريز ديگری ريخته و به آن شکل می دهند. سپس با تغيير تدريجی و مرحله ای تصاوير و فيلمبرداری فريم به فريم از آنها فيلم انيميشن می سازند. ويژگی این روش در اين است که اکثر کارهای طراحی يا نقاشی، زير دوربين و به هنگام فيلمبرداری تک فريم انجام می شود و چون تغييرات فی البداهه هستند، تصاوير زيبايی تشکيل می دهند که حس بيشتری را از فضای فيلم به بيننده منتقل می سازند. مثل فيلم، خيابان (Street) ساخته کارولين ليف Carolin Leaf


- روتوسکپی ( Rotoscopy ) :

ابتدا فيلمی از پرسوناژهای زنده تهيه می شود، سپس با الگو قراردادن حرکت پرسوناژها در فيلم، طراحي های جديد تهيه شده و فيلمبرداری می شوند که البته تکنيکی است که در خدمت بعضی از روشهای فوق می تواند قرار گيرد. استفاده از روش روتوسکپی را در غالب فيلم های به ياد ماندنی کمپانی والت ديزنی می توان ديد.


- دايناميشن (Dinamation) :
در اين تروکاژ با استفاده از روش نمايش از پشت، صحنه های عروسکی، با طبيعت و تصاوير واقعی از موجودات زنده پيوند زده می شوند و دنيای خيالی با دنيای واقعی درهم می آميزند. ابتدا هنرپيشه ها به کمک تخيل و دکوپاژ دقيقی که کارگردان بر مبنای سناريو در دست دارد ، با موجودات خيالی که وجود خارجی ندارند، حرف می زنند و يا به ايفای نقش می پردازند. مثلا با يک اسکلت فرضی هشت دست که به وسيله شمشيری می جنگند. کلمه دايناميشن همواره نام ری هاری هاوزن
(Ray Harry Hausen) را تداعی می کند. وی فيلم های متعددی با اين روش ساخته است که هفتمين سفر سندباد يکی از نمونه های خوب اين روش است.


- انيميشن کامپيوتری (Computer Animation ) :
در اين روش طراحيهای بين دو کليد، ايجاد بافت، پرسپکتيو، رنگ، زاويه ديد، جهت گردش و سيکل های حرکتی به وسيله کامپيوتر انجام و کامل می شود، با اين ترتيب که اطلاعات لازم به کامپيوتر داده، و حرکات مورد نظر برنامه ريزی می شود و بقيه کارها با کامپيوتر است.


- دياگرام انيميشن (Diagram Animation) :
در اين روش از همه امکانات انيميشن استفاده نمی شود، بلکه فقط از شکلهای ساده، خطوط و يا فلش ها برای نشان دادن بعضی از موضوعات بسيار ساده استفاده می شودکه غالبا کاربرد آموزشی دارند.